Elon Musk’ın Twitter hesabı Tesla’nın Halkla İlişkiler çalışmaları için yeterli mi?
Olağandışı projelere sahip, yaratıcılığı ile dikkat çeken ve özellikle son dönemde sosyal medya hesaplarında eğlence maksadıyla yaptığı Doge Coin paylaşımlarıyla dikkat çeken Elon Musk’ın 2021 yılı itibariyle net varlıkları 185 milyar doları aşmıştır. Peki böylesi büyük bir servete sahip olan ve Tesla, SpaceX, The Boring Company, OpenAI gibi şirketleri yöneten Elon Musk’ın reklam ve halkla ilişkiler (PR) çalışmalarına bakış açısı nasıldır? Yazıyı okuyan pek çok kişinin bu soruya olumlu bir cevap verdiğini duyar gibi olsam da Elon Musk’ı benim gibi yakından takip eden pek çok iletişimci için sorunun cevabı olumsuzdur. Kripto para paylaşımları sayılmazsa genellikle uzay çalışmaları ve elektrikli araçlar üzerine sosyal medya hesabı üzerinden paylaşımlar yapan Elon Musk şirketlerinde yıllardır PR pozisyonunda herhangi bir işe alım gerçekleştirmemekte ya da üçüncü parti bir iletişim ajansından herhangi bir profesyonel destek almamaktadır.
28 Nisan itibariyle Elon Musk tarafından atılan bir tweette, kendisine bir kullanıcının sorduğu, PR alanında çalışan birinin işe alımı tavsiyesine “Diğer şirketler reklam ve kamuoyunu manipüle etmek için para harcıyor, Tesla ürüne odaklanıyor. Ben insanlara güveniyorum.” içeriği paylaşılmıştır. Elon Musk’ın bu paylaşımına takipçileri tarafından pek çok yorum yapılsa da bu paylaşım PR profesyonelleri arasında pek yankı bulmamıştır. Ürünün kalitesi, mesajın doğruluğu, iletişimin “etik” kurallara dikkat edilerek yürütülmesi her zaman PR alanının ilgilendiği temel konulardan bir tanesi olmuştur. Fakat Elon Musk’ın düştüğü hata gibi pek çok marka, PR süreçlerini sadece “içerik paylaşımından” ibaret saymakta; kurum içi iletişim, kriz iletişimi, etkinlik yönetimi, kurumsal sosyal sorumluluk gibi pek çok alanı görmezden gelmektedir. Elon Musk tarafından yapılan paylaşımda da bu gerçeğin göz ardı edildiği görülmektedir.
Linkedin üzerinden Elon Musk’ın sahip olduğu şirket çalışanlarına bakıldığı zaman çalışanlar arasında iletişim alanında “iletişim uzmanı” ünvanlıyla istihdam edilen kişiler olduğu görülmektedir. Çalışanların içeride hangi iletişimi yürüttüğü pek bilinmese de en azından kriz iletişimi kapsamında bir çalışma gerçekleştirmediği bilinmektedir. Özellikle Tesla, SpaceX gibi krize çok açık olabilecek, yeni teknolojilerin test edildiği bu şirketlerde PR; diğer pek çok şirketin ihtiyaç duyacağından daha fazla gereklidir. Fakat Elon Musk şirketlerine genel olarak bakıldığı zaman, kriz iletişimi noktasında profesyonel bir çalışma yürütmediği göze çarpmaktadır.
Yukarıda Tesla araçlarından birinin Nisan 2021’de karıştığı ve iki kişinin öldüğü bir trafik kazası görseli paylaşılmıştır. Bu kaza kapsamında polis tarafından oluşturulan raporda; sürücü koltuğunda kimsenin olmadığı, kazanın otomatik pilot hatasından kaynaklanabileceğine yer verilmiştir. Otomatik pilot kapsamında ileri teknolojik çalışmalar yürüten Tesla tarafından büyük bir kriz durumuna işaret eden bu kaza sonrası Elon Musk tarafından yapılan açıklamada ise bu durumun tam tersi iddia edilmiştir. Hal böyle olunca kazaya dair basına onlarca farklı bilgi yansımıştır. Bu farklı yansımaların sayısı, Google arama motorunda 109 Milyondan fazladır. Kısacası kaza sonrasında şirket adına bir kriz iletişimi gerçekleştirilememiş, basında kazaya dair sadece Elon Musk’ın Twitter hesabından bir açıklama yer almıştır.
Hisseleri milyarlarca dolar üzerinde ve 70 binden fazla çalışanı olan bir şirket olarak Tesla’nın bu krizi yönetememiş olmasının en büyük sebeplerinden bir tanesi elbette bu alanda bir istihdam sağlamaması ve profesyonel destek almamasıdır. Fakat Tesla’nın yaşadığı bu kriz ilk değildir. Tesla’nın yaşadığı krizlerden bir diğeri de bir Tesla aracının lansmanı esnasında gerçekleşmiştir. Bu kriz, aracın sağlamlığını göstermek için Elon Musk tarafından kırılmaz cam testi yapılırken aracın camının Elon Musk tarafından kırılmasıyla başlamıştır. Canlı yayında, milyonlarca izleyicinin önünde yaşanan bu kriz sonrası Musk kamuoyuna sadece “kırılmaz cam testinden önce kapılara balyozla vurularak yapılan dayanıklılık testinin camları çatlatmış olabileceği” açıklamasını gerçekleştirmiştir.
PR sadece kriz iletişimi kapsamında şirketlere yol göstermenin dışında kurum içi iletişim çalışmalarında da şirketleri aydınlatmaktadır. Yine Tesla özelinde yazımıza devam edersek, Bloomberg tarafından yapılan bir paylaşımda, 2021 yılı itibariyle Tesla çalışan sayısının 70.557 olduğu görülmektedir.
Tesla çalışmalarını sadece Amerika Birleşik Devletleri özelinde değil, pek çok farklı ülkede de yürütmektedir. Böylesi büyük çalışana sahip bir şirket için kurum içi iletişim yine asli unsurlardan bir tanesi olmalıdır. Kurum içi iletişim kapsamında fabrikalarda çalışanlar için broşürler, bültenler, el kitapları, posterlerden personelden alınacak geri bildirim, anket gibi uygulamalara; iç iletişim dergilerinden planlı özel gün ve doğum günü kutlamalarına kadar pek çok iç iletişim aracı göze çarpmaktadır. Binlerce çalışanı olan bir kurumun böylesi bir iletişim aracından yoksun kalması o şirket adına elbette büyük bir kayıptır.
Yazımızın başlığında belirttiğim gibi Elon Musk’ın iletişim direnişinin hem kendisine hemde sahibi olduğu şirketlere bir katkısı olacağı noktasında olumlu bir cevap vermek oldukça güç gözüküyor.
Samet Özetci
Walther Kranz
Communication Specialist
